«هفته های آغازین دولت اوباما را در یکی از چالش انگیزترین کشورهای جهان برای رئیس جمهور جدید آمریکا یعنی ایران سپری کردم. در طول سفر به سراسر ایران تلاش کردم با مهم ترین موضوعاتی که در حال حاضر برای مردم این کشور اهمیت دارد از نزدیک آشنا شوم و خیلی از نکات ریز را از زبان یکی از نگهبانان در مقدس ترین حرم ایران شنیدم.

امام رضا (ع)، یکی از مقدس ترین شخصیت های شیعیان، در شهر مشهد واقع در شمال شرقی ایران نزدیک جلگه های آسیای مرکزی به خاک سپرده شده است. زائران با عبور از خیابان های مملو از مغازه های توریستی که اقلامی چون جانماز، صندل و ظرف های شیشه ای حاوی زعفران قرمز را به فروش می رسانند به حرم ایشان نزدیک می شوند.

قرن هاست که مومنان برای خواندن نماز در حیاط های بیرونی حرم که هرکدام در احاطه دیوارهای مزین به روکش طلایی و کاشی موزائیک آبی قرار دارند به اینجا می آیند. از غیرمسلمانانی همچون من خواسته شد تا از طریق یک دروازه جداگانه وارد حرم شویم و باجه های بازرسی بدنی به حدی زیاد بود که مترجم ایرانیم به شوخی خطاب به یک نگهبان گفت: "کنترل های امنیتی در اینجا از تاسیسات هسته ای نطنز در اصفهان نیز شدیدتر است."

نگهبان در پاسخ گفت: "این حرم در مقایسه با تاسیسات هسته ای اصفهان از اهمیت بسیار بیشتری برخوردار است."

طی حدود دو هفته ای که در ایران بودم و در این مدت با کارگزاران املاک، نامزدهای ریاست جمهوری و مغازه داران در بازارها صحبت کردم به درستی حرف آن نگهبان پی بردم.

تمرکز ما در غرب بر روی غنی سازی هسته ای ایران است که نماد شخصیت ملی این کشور و نیز قدرت واقعی آن محسوب می شود. اما حرم امام رضا معرف چیزی فراتر از آن است، چیزی که عمق و غنای بیشتری دارد: نماد سنت های مذهبی، نماد تاریخ پرشکوه ایران و نماد نفوذ فرهنگی گسترده آن. این حرم یک مقصد بزرگ تورریستی است و در شهر زادگاه رهبر عالی ایران، آیت الله خامنه ای واقع شده است. شهری که همانند مابقی کشور خود را برای انتخابات ریاست جمهوری آماده می کند.

در شهر مشهد توانستم آنچه را که تحلیل گران پیش از این در داخل و خارج از این کشور به من گفته بودند مجسم کنم. آمریکایی ها برای درک ایران باید به همه پیچیدگی های زندگی ایرانی و نه صرفاً موضوعات برجسته ای که مایه نگرانی مستقیم واشنگتن است، توجه کنند.

راهنمایم به من گفت: سالانه 12 میلیون زائر به مشهد سفر می کنند. حتی در بعدازظهر یک روز تعطیل جمعه شاهد بودم که مردم دسته دسته از نقاط بازرسی ورودی حرم عبور می کردند، در زمانی که کوه های اطراف شهر از سفیدی برف، برق می زد.

همچون سایر نقاط ایران، تورم بر مشهد سایه افکنده است. در حاشیه خیابانی نزدیک حرم با یک بانکدار بازنشسته به نام علی روبرو شدم که یک هتل توریستی کوچک را اداره می کرد. در زمان صرف چای در این هتل علی خاطرنشان کرد که دستمزدهای محلی روبه افزایش است .

نگرانی های اقتصادی یکی از موضوعات مورد بحث در انتخابات پیش روی ایران خواهد بود. رئیس جمهور احمدی نژاد با رقبایی همچون محمد خاتمی، رئیس جمهور سابق روبروست که او به خاطر تلاش هایش در جهت نزدیکی به غرب معروف است.

زمانی که ما به مشهد رسیدیم متوجه شدیم رئیس جمهور (احمدی نژاد) نیز در این شهر به سر می برد و قرار است همان روز سخنرانی کند. احمدی نژاد بخش عمد دوره چهارساله ریاست جمهوری اش را در سفر به استان های دورافتاده گذرانده است، جایی که به گفته رئیس جمهور، مردمان آن از سیاست ها و سخنان ستیزه جویانه اش علیه اسرائیل و غرب حمایت می کنند.

رهبر عالی ایران در خانه ای در جوار حرم امام رضا (ع) رشد یافته است. یک مرد مسن به من گفت آیت الله خامنه ای در طول روزهای واپسین دوران حکومت شاه در این خانه دستگیر شدند.

در طول نزدیک به یک هزار و 200 سال، مجموعه حرم امام رضا (ع) گسترش یافته است. یک زمانی در داخل حرم من از زیر طاق های قوسی از یک حیاط به حیاط مجاور رفتم در حالی که هزاران فرش قرمز برای نمازگزاران پهن شده بود.

ورود غیرمسلمانان به تالاهای داخلی حرم ممنوع است اما در یکی از ورودی ها، گروهی از زائران صمیمانه من را به درون یک اتاق بزرگ با سقف گنبدی هدایت کردند. همه قسمت های دیوارها و سقف با کاشی های کوچک آینه کاری شده، مزین شده بود. یک غربی شاید تصور متفاوتی از این مکان داشته باشد اما راهنمای حرم به من گفت بسیاری از زائران در هنگام ورود به این مکان گویی احساس می کنند که وارد بهشت شده اند.

در نهایت اینکه صادقانه بگویم کاشی های آینه کاری شده نمایی از خود ایران است، آنها زیبا و ظریف هستند.